قلیان، این وسیله کم خرج، اما پرخطر این روزها پای ثابت تفریح بسیاری از جوانان و خانوادههای ایرانی است.
امروزه مردم اغلب به صورت دسته جمعی، در خانه، کافه، یا سالن های غذا خوری قلیان را به عنوان سر گرمی به کار می برند.نکته مهم این است که گاهی مضرات قلیان کشیدن نادیده گرفته می شود. برخی از افراد تصور می کنند قلیان برای سلامتی آنها مضر نیست و به اندازه سیگار کشیدن خطرناک نمی باشد .
بهطور طبیعی، حجم دود استنشاقی در کشیدن قلیان خیلی بیشتر از حجم دود استنشاقی در کشیدن سیگار است. کشیدن قلیان با لوله آب، دودی برابر ۵۹ عدد سیگار را تولید میکند. مصرف قلیان منحصر به گروه سنی، طبقه اجتماعی، زمان و مکان خاصی نمیشود و تبعات آن متوجه شمار بسیاری از افراد است.
عوارض قلیون کشیدن بر قلب
مواد سمی دود قلیان میتواند در عروق، مانده و باعث انسداد آنها و درنتیجه بیماریهای قلبی شود. کشیدن سنگین قلیان با سطح بالای تریگلیسیرید که یک عامل اصلی برای پیشرفت بیماری قلبی کرونری است، ارتباط دارد. همچنین میتواند باعث تغییر در ضربان قلب و ایجاد آریتمی قلب شود.
سرطان
مصرف قلیان شما را ۴ تا ۱۰ برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض سرطان دهان ، حنجره و مری قرار می دهد . سرطان دهان در هر نقطه ای که دود را لمس کرده از جمله لب ، دهان و گلو توسعه پیدا می کند . همچنین شما را در معرض ابتلا به سرطان ریه ، لوزالمعده و مثانه قرار می دهد . بیماری قلبی کشیدن قلیان سکته های مغزی و و بیماری های قلبی را افزایش می دهد . و شما را ۳۰ درصد بیشتر از دیگران در معرض بیماری های عروق کرونر و قلب قرار می دهد.
مضرات قلیان و مشکلات دندان
مشکلاتی که قلیان برای دندانها به وجود می آورد واقعا˝ افتضاح است . بوی بد ، دندانهای زرد ، از دست دادن دندان و بیماری های لثه از عوارض ناشی از مصرف قلیان است. هر فرد که قلیان مصرف کند ممکن است حتی دندان خود را از دست بدهد . اختلالات نعوظ از عوارض دیگر مصرف قلیان است . حجم دود ناشی از قلیان ۱۰۰ تا ۲۰۰ برابر بیشتر از سیگار است.
عوارض قلیون کشیدن برای مردان
کشیدن قلیان می تواند تحرک و طول عمر اسپرم را کاهش داده و موجب تغییرات ژنتیکی شود که بر بچه تأثیر میگذارد. از آنجا که قلیان حاوی فلزات سنگینی مانند آرسنیک، کروم، سرب و کوبالت است، این فلزات سنگین موجب کاهش تولید اسپرم میشوند. مصرف تنباکو از یک سو به قدرت باروری مردان آسیب وارد می نماید و از سویی دیگر بر عملکرد جنسی مردان اثر مخرب و سوئی دارد.
اشخاصی که مقدار زیادی دود تنباکو و قلیان استفاده می کنند دچار شکستگی در کروموزم های اسپرم ها می شوند که باعث ایجاد نوعی ناباروری می شود و درصورتی که با روش های لقاح مصنوعی، مرد صاحب فرزند شود، بازهم این اختلال به فرزندانش انتقال می یابد.
عوارض قلیون کشیدن برای زنان
مصرف قلیان در زنان موجب اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، کاهش وزن و تخریب هورمون های جنسی می شود که به تسریع پوکی استخوان می انجامد. مصرف الکل نیز با کم کردن فعالیت سلول های سازنده استخوان موجب پوکی استخوان می شود.
زنانی که قلیان می کشند، زودتر به سن یائسگی نزدیک می شوند و این امر موجب کاهش باروری در آنها می شود. احتمال سقط در اینگونه زنان نیز بیشتر از افرادی است که قلیان می کشند و کودکان آنها نیز پس از تولد در معرض امراض گوناگون قرار می گیرند و نیز دارای وزن کمتری در زمان تولد هستند. مصرف قلیان حتی پیش از بارداری هم مضر است و بر تخمک های زن تاثیر منفی دارد و قدرت باروری آن ها را کاهش دهد.
عوارض قلیان کشیدن بر روی مو
یکی از اصلی ترین اثار مخرب استعمال قلیان ، بالا رفتن میزان هورمون تستوسترون در بدن انسان است. نیکوتین موجود در دود قلیان باعث می شود که میزان هورمون تستوسترون در خون شما افزایش چشمگیری پیدا کند. تستوسترون هورمونی است که افزایش ان موجب نازک شدن و ریزش موی سر می شود. یکی دیگر از عوارض کشیدن قلیان تنگ شدن عروق خونی زیر پوست سر است. این تنگ شدن عروق خونی ، کاهش قابل توجه خونرسانی به پوست سر را در پی خواهد داشت. در نتیجه موها کم کم نازک شده و وارد فاز ریزش می شوند. مصرف زیاد قلیان باعث بسته شدن منافذ موجود بر روی پوست سر می شود و همین مورد رشد فولیکول های مو را متوقف می کند. با متوقف شدن رشد فولیکول های مو ، سرعت رشد مو ها بسیار کم خواهد شد و به مرحله توقف خواهد رسید.
یکی دیگر از عوارض کشیدن قلیان تاثیر منفی بر روی کلاژن سازی پوست صورت است. متاسفانه مصرف زیاد قلیان بر روی کلاژن سازی پوست صورت تاثیر منفی خواهد گذاشت و این مورد باعث نازک شدن و سفید شدن زودرس موهای سر خواهد شد.
ضرر قلیان بر روی بیماری ام اس
بررسیها نشان میدهد در سالهای اخیر یک شیب افزایشی در ابتلا به ام اس در کشور وجود دارد. کشور ما از نظر ابتلا به ام اس در منطقه پرخطر قرار دارد و، چون این بیماری بیشتر جوانان را درگیر میکند پرداختن به جنبههای مختلف بیماری ام اس که تاکنون به آنها کمتر پرداخته شده، اما در زندگی بیماران نقش بسزایی دارد بسیار حائز اهمیت است. کمبود ویتامینD ، شیوع مصرف قلیان و سیگار، عفونتها و حتی تغییر شیوه تغذیه طی 2 سال اخیر از عوامل مهم ابتلا به ام اس شناخته شده است.
عوارض قلیان میوه ای
قلیان های میوه ای را با مواد معطر و اسانس درست می کنند. اسانس هایی که فرد خبری از مجاز بودن با نبودن آن ندارد، و علاوه بر این، استفاده از این دو ماده در تنباکو باعث بیشتر شدن مضرات این ماده می شود. مصرف تنباکوهای میوه ای علاوه بر تحریک دستگاه تنفس موجب حساسیت و آلرژی می شوند که علایم آلرژیک و سرفه های مزمن همراه با خلط را برای فرد مصرف کننده به همراه دارد.
همچنین تنباکوی میوه ای به دلیل داشتن رطوبت، موجب رشد انواع قارچ ها و میکروب های کشنده در آن می شود. افزودن الکل یا داروهای روانگردان به تنباکوی قلیان های میوه ای از دیگر خطرات استعمال این قلیان ها به شمار می رود.
بسیاری از افرادی که درگذشته از قلیانهای میوهای استفاده میکرده اند و دچار افت فشار و سردردهای چند روزه میشدند، امروز بر این باورند که مصرف قلیان میوهای در یک سال اخیر موجب سردرد، عدم تمرکز و به هم خوردن تعادل بدن آنها میشود. اسانسها و عطرهای مورد استفاده در تنباکوها، حاصل هزاران نوع مواد سمی و کشنده است که هم مصرف کنندگان و هم افراد در معرض دود آن را به عوارض ناشی از آن گرفتار میکند.
مطالعه بیشتر : تاثیر منفی قلیان بر عمل جراحی بینی و تاخیر در بهبود بخیه ها
آسیب به دیگران
علاوه بر داشتن تاثیر منفی بر سلامتی فرد قلیان کش، قلیان می تواند باعث آسیب به دیگران شود. قلیان دست دوم حاوی دود تنباکو و دود ناشی از ذغال سنگ است و افراد غیر دودی را در معرض همان ترکیبات سمی قرار می دهد که دودی ها در معرض آن قرار دارند. در ضمن اشتراک قطعه دهانی قلیانها هم خطری جدی برای انتقال بیماریهای واگیردار مانند سل، هپاتیت، زگیل و تبخال است.
در پایان باید گفت سیگار کشیدن هم به خود و هم به دیگران ضرر می رساند . چرا که دود دستدوم تولیدشده از قلیان، مخلوطی از تنباکو و دود مواد سوختنی است و بنابراین خطر جدی برای اطرافیانی که در مواجه با دود ناشی از مصرف قلیان دیگران هستند، محسوب میشود. جالب است بدانید ، یک وعده یکساعته قلیان باعث استنشاق دودی معادل ١٠٠ تا ٢٠٠ نخ سیگار برای فرد مصرف کننده و بین ۵ تا ۱۰ نخ (نیم پاکت) برای اطرافیان میباشد.